Moja Płaza - praca na konkurs
Anna Knapik

 autorzyspis treściindeks
 
 
Anna Knapik
 		  

I Gminny Konkurs "JESTEŚMY CZĘŚCIĄ ZIEMI CHRZANOWSKIEJ" organizowany przez Publiczne Gimnazjum nr 5 w Płazie oraz Miejski Ośrodek Kultury, Sportu i Rekreacji w Chrzanowie w grudniu 2001r. (patronat objęli: tygodnik "Przełom", "Kronika Chrzanowska" i Chrzanowska Telewizja Kablowa). Inicjatorką tego konkursu była Grażyna Poznańska, nauczycielka języka polskiego w Gimnazjum w Płazie.
CELE I ZAŁOŻENIA KONKURSU:
  1. Zainspirowanie młodzieży do poznawania Ziemi Chrzanowskiej, jej historii, tradycji, zabytków, piękna przyrody i współczesności.
  2. Rozbudzanie zainteresowania swoją "małą ojczyzną".
  3. Integracja i wzajemne poznanie się środowisk gimnazjalnych z terenu gminy Chrzanów.

KONKURS LITERACKI

I. TEMATYKA
"Urzekła mnie ta historia"

II. WARUNKI UCZESTNICTWA

  1. Forma pracy: wywiad, reportaż, list.
  2. Praca nie powinna przekraczać 3 stron maszynopisu.
  3. Powinna zawierać własne, oryginalne ujęcie tematu.
  4. Każdy uczestnik może przedstawić tylko jedną pracę.
  5. Ocenie podlegać będą wyłącznie prace indywidualne.

 

Płaza, 4 listopada 2001

Cześć Moniko!

          Piszę do Ciebie i jednocześnie bardzo proszę, żebyś zechciała mnie odwiedzić. Mieszkam w małej miejscowości Płaza, otoczonej malowniczymi wzgórzami. Znajduje się w niej dużo ciekawych obiektów, które warto zobaczyć. Opiszę Ci w skrócie moją rodzinną wieś.

          Pierwsze wzmianki o istnieniu miejscowości pochodzą z początku XIV wieku. Właścicielami Płazy byli Mikołaj i Jakub Płazowie stąd nazwa Płaza. Do II wojny światowej dziedzicami Płazy byli Starzeńscy. W centrum miejscowości zachował się XVIII-wieczny dwór. Został on jednak gruntownie przebudowany w 1900 roku. W późniejszych latach dworek i park ulegał dewastacji. Do roku 1953 obiekt ten użytkowało Państwowe Technikum Rachunkowości Rolnej. W późniejszych latach utworzono Państwowy Zakład Specjalny dla kobiet, który intensywnie się rozwijał. Przeprowadzono konserwację i odnowę budynku oraz parku. Dzięki tym pracom dwór istnieje do dziś i jest w dobrym stanie. Z parkiem otaczającym dworek związana jest legenda. Prawdopodobnie ostatni właściciel hrabia Starzeński na środku parku pod ogromnym drzewem zakopał drogocenne przedmioty. Wiele osób próbowało znaleźć skarb, jednak nikomu się to nie udało, ponieważ skarb może odnaleźć tylko spadkobierca. Znam również inne, które Ci opowiem, kiedy do mnie przyjedziesz.
 
          Jednym z najpiękniejszych i najbardziej znanych zabytków Płazy jest kościół pod wezwaniem Podwyższenia Świętego Krzyża. Powstał w I połowie XVI wieku. W środku znajdują się trzy ołtarze, jeden główny z obrazem Pana Jezusa i Najświętszej Maryi Panny, oraz dwa ołtarze boczne. W kościele znajduje się drewniane prezbiterium, liczne ciekawe obrazy, ambona barokowa, monstrancja klasycystyczna oraz tablica z piaskowca na pamiątkę budowy kościoła. Pod ołtarzem głównym znajdują się groby właścicieli Płazy i najbogatszych mieszkańców. Istnieje również "nowy" kościół, który jest tak samo jak "stary" pod wezwaniem Podwyższenia Krzyża Świętego. Kamień węgielny poświęcił sam papież Jan Paweł II w 1983 roku. Ukończono już budowę kościoła i dzwonnicy obecnie odprawiane są tu wszystkie nabożeństwa.
 		 KOŚCIÓŁ
 
          Na terenie Płazy istnieje Zakład Wapienniczy, który w 1993 roku obchodził 100-lecie istnienia. Założycielem zakładu był były właściciel wsi - Józef Retinger. Jeśli do mnie przyjedziesz, koniecznie musisz zobaczyć przydrożne kapliczki jest ich kilka. Na szczególną uwagę zasługuje kapliczka "Rozalka". Kapliczka ta została zbudowana w 1946 roku, wewnątrz której umieszczony jest obraz świętej Rozalii z Palermo. Mieszkańcy Płazy zbudowali ją na pamiątkę szczęśliwego powrotu tutejszych ludzi z hitlerowskich obozów koncentracyjnych. Wzięto do niewoli 83 osoby, spośród których powróciły 43. Z tą kapliczką związana jest również ciekawa historia. Prawdopodobnie kapliczka powstała na początku XIX wieku w czasie epidemii cholery. Zmarli na cholerę mieszkańcy wsi grzebani byli bez ceremonii pogrzebowych i na osobnym cmentarzu z dala od wsi. W latach 1979-80 szczątki zmarłych zostały przeniesione na cmentarz parafialny. Na pamiątkę byłego cmentarza stoi przydrożny krzyż. W tych właśnie czasach panowały różne epidemie i zarazy. Świętą Rozalię uważano za patronkę od epidemii i chorób zakaźnych. Wieś zbudowała kapliczkę, aby uchronić mieszkańców od zarazy. W Płazie można obejrzeć również inne kapliczki np.: Kapliczka przy drodze na Podlas, Kapliczka Płaza-Podgórze, Kapliczka upamiętniająca śmierć 9 osób w wypadku autobusowym. Przy niektórych do dziś odbywają się nabożeństwa majowe.
Na najwyższym wzniesieniu Płazy znajduje się drewniany krzyż z napisem.
 		 ZAKŁAD WAPIENNICZY

 KAPLICZKA
 
          Żeby nie zanudzić Cię historią o Płazie oprócz zabytków są też nowe obiekty. Mamy nowe Publiczne Gimnazjum nr 5, a w nim szatnie, stołówkę, bibliotekę, salę komputerową, sale gimnastyczne. Istnieje również klub sportowy LKS "Tempo" z boiskiem na "Skale". Mamy również "Dom Strażaka", Ochotniczą Straż Pożarną, własny ośrodek zdrowia, przedszkole, pocztę, Szkolę Podstawową. Płaza stale się rozwija, powstaje wiele ładnych domów, jest wiele sklepów. Nie można powiedzieć, że jesteśmy "dziurą zabitą dechami ". Mamy się czym pochwalić, i być z tego dumni. Jednak potrzeby są coraz większe.

          Kończę mój list, chociaż chciałabym Ci jeszcze wiele opisać.
Myślę, że chociaż trochę Cię zainteresowałam moją miejscowością, więc skorzystasz z mojego zaproszenia i przyjedziesz do Płazy. Ja chętnie będę służyć, jako przewodnik i myślę, że w tej roli się sprawdzę. Serdecznie zapraszam.

Pozdrawiam Cię serdecznie i czekam na Twój przyjazd.
Anna Jachna


Teraz nazywam się Anna Knapik, jestem z Chrzanowa, gdzie mieszkam od pół roku i również pracuję. Studiuję kierunek socjologię komunikację społeczną na studiach drugiego stopnia na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Studia licencjackie ukończyłam na Uniwersytecie Pedagogicznym w Krakowie. Moje zainteresowania opierają się głównie na śledzeniu nowości muzycznych oraz malarstwie impresjonistycznym i surrealistycznym gdzie głównie podziwiam Salvadora Dali.
Dziewięć lat temu, mając zaledwie 13 lat, będąc uczennicą Publicznego Gimnazjum numer 5 w Płazie, opowiadałam o swojej rodzinnej wsi na potrzeby konkursu literackiego. Opisywałam ją z wielkim zapałem i zachwytem, obecnie jest tak samo. Mimo upływu czasu, nowych doświadczeń życiowych mogę o niej opowiadać z taką samą radością jak wtedy. Upływ lat nie zmienił obrazu Płazy, wciąż możemy się zachwycać dworem szlacheckim, zabytkowym kościołem, malowniczymi zakątkami, kapliczkami. Obecnie zmieniłam miejsce zamieszkania, ale wciąż, gdy wracam do Płazy jest miło i ciągle szukam okazji by tam wracać.
 		 SZKOŁA