Rozpoczynamy nowy cykl: Geowyprawy – cz. 1 – Skałka triasowa w Bolęcinie

Miejsca, które warto zobaczyć w Bolęcinie - Skałka Triasowa

Mówią o niej jedyna, niepowtarzalna, tajemnicza i wyjątkowa…

Zachwycają się Nią geolodzy, historycy, przyrodnicy i ludzie wrażliwi na piękno otaczającego świata . Skałka Triasowa, bo o niej mowa – znajduje się na terenie małopolskiej wsi Bolęcin, w jej południowo – zachodniej części.  Obiekt ten jest unikatową formą geologiczną. Jest to jedyny na terenie Polski ostaniec zbudowany ze skał triasowych.  Drugi rodzaj tego typu skały zobaczymy we włoskich Dolomitach. Jest to wzniesienia o nazwie Marmolada (Błyszcząca). Bowiem istniejące obecnie w tym miejscu dolomity i wapienie uformowane zostały również w  triasie.

215 mln lat temu obszar wsi Bolęcin znalazł się pod wodami ciepłego, niezbyt głębokiego morza. Na dnie morza rozwijały się maty glonowe ( kolonie glonów Diplopora), które wyłapywały z wody węglan wapnia. W ten sposób powstał specyficzny wapień bogaty w szczątki liliowców i glonów. W jurze nastąpiła przemiana wapienia w dolomit nazwany diploporowym. Wiele milionów lat trwał proces kształtowania skałki. Niepowtarzalny wygląd to efekt padającego w pliocenie deszczu oraz oddziaływania zlodowacenia krakowskiego, kiedy cały obszar znalazł się pod pokrywą lodowca. 

Ze szczytu Skałki rozciąga się przepiękny widok na Trzebinię, Zalew Chechło, Rów Krzeszowicki, Grzbiet Tenczyński i Zamek Tenczyn, Puszczę Dulowską oraz Chrzanów i Jaworzno.

Skałka jest przedmiotem badań geologicznych – bowiem jak twierdzą znawcy tematu stanowi kronikę, w której zapisana jest historia najbliższej okolicy. W 2020 uznana została za Pomnik Przyrody Nieożywionej im. prof. S. Siedleckiego oraz jest zaliczana do Zielonych Pereł Gminy Trzebinia.

W Bolęcinie nazywają Skałkę Kamieniem. Wokół jej pochodzenia powstało wiele opowieści. Według miejscowej legendy pod Skałką mają przebiegać podziemne lochy, które łącza ją z zamkiem Tenczyn w Rudnie. Według innej historii w tym miejscu miał stanąć kościół dla mieszkańców trzech wsi: Bolęcina, Płazy i Piły Kościeleckiej. Zaczęto zwozić kamień mający posłużyć do budowy. Nadeszła jednak tak ogromna burza, że musiano przerwać prace. Kiedy ludzie wrócili na plac budowy  znaleźli na nim tylko jeden, ale za to ogromny kamień wrośnięty w ziemię. Podobno Matka Boska życzyła sobie, żeby kościół stanął w pobliskiej Płazie. W nocy kazała aniołom przenieść kamienie. Został tylko jeden na pamiątkę tamtego zdarzenia.

Zachowała się też opowieść, o dwóch skrzyniach ukrytych w czasie wojny wewnątrz Skałki wypełnionych zrabowanymi w czasie wojny dobrami z okolicznych dworów. Podobno zostały one odnalezione tuż po wojnie i wywiezione z Polski.

W 2014 roku w Bolęcinie powstała wioska tematyczna  Wioska pod Skałą, której symbolem jest Skałka Triasowa a tematem przewodnim skały i kamienie, ich właściwości magiczne i lecznicze oraz związane z nimi wierzenia, baśnie, legendy i przesądy, a także dziedzictwo przyrodnicze i historyczne wsi Bolęcin.

Scroll to Top