110. rocznica śmierci Stanisława Witkiewicza

Urodził się 8 maja 1851 roku w Poszawszu na Litwie, w rodzinie o tradycjach patriotycznych.
Dzieciństwo spędził wśród litewskich krajobrazów, które – podobnie jak później Tatry – na trwałe zapisały się w jego pamięci. Po ukończeniu gimnazjum rozpoczął studia malarskie w Petersburgu, a następnie w Monachium, gdzie zetknął się z realizmem i naturalizmem, które stały się fundamentem jego artystycznych przekonań.

W latach 70. XIX wieku osiadł w Warszawie, gdzie podjął pracę jako malarz i krytyk sztuki.
Na łamach „Wędrowca” i „Tygodnika Ilustrowanego” bronił realizmu przed wpływami akademizmu, promując twórców takich jak Józef Chełmoński czy Aleksander Gierymski.

Największą sławę przyniosła mu jednak działalność architektoniczna. Około 1890 roku Witkiewicz sformułował koncepcję „stylu zakopiańskiego” – oryginalnego nurtu w architekturze i sztuce użytkowej, opartego na tradycji budownictwa podhalańskiego. Wzorując się na góralskich chałupach, tworzył projekty willi, mebli i elementów zdobniczych, łącząc rodzime motywy z nowoczesnymi rozwiązaniami. Do najbardziej znanych realizacji należą m.in. willa „Koliba” i willa „Pod Jedlami” w Zakopanem.

Tatry stały się dla niego źródłem nie tylko inspiracji artystycznej, ale również literackiej. W książce „Na przełęczy” połączył opis gór z refleksją nad kulturą i charakterem ich mieszkańców. Był również autorem opowiadań, szkiców krytycznych i esejów, w których propagował ideę sztuki narodowej zakorzenionej w rodzimej tradycji.

Niestety zachorował na gruźlicę, która zmusiła go do opuszczenia Zakopanego. Ostatnie lata spędził w Lovranie nad Adriatykiem, gdzie wciąż pisał i korespondował z przyjaciółmi.

Zmarł 5 września 1915 roku, pozostawiając po sobie nie tylko bogaty dorobek artystyczny, ale i ideowy testament, który wywarł trwały wpływ na polską architekturę i sztukę przełomu wieków.

Dziś pamiętamy go jako człowieka, który w sztuce widział nie tylko piękno, lecz także wyraz tożsamości narodowej. Jego „styl zakopiański” stał się symbolem dumy z rodzimej tradycji i inspiracją dla kolejnych pokoleń twórców.