Wszechnica Chrzanowska – 27 stycznia 2023 / Relacja
27 stycznia 2023 o godzinie 16:30 w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Chrzanowie Magdalena Idem wygłosiła wykład pt. „Manekin w peniuarze. Moda w II RP”, ilustrując temat zdjęciami z Cyfrowego Archiwum Ziemi Chrzanowskiej.
Ubiór tego okresu pokazywał zmiany zachodzące w społeczeństwie po I wojnie światowej: ze względu na większe możliwości zatrudnienia wśród kobiet, zaczęły liczyć się praktyczne i wygodne ubiory, a umasowienie produkcji maszyn do szycia przełożyło się na demokratyzację krawiectwa. Szczególnie ciekawie prezentują się dzisiaj strony z ówczesnych czasopism modowych, takich jak Świat Kobiecy (którego cena jednego numeru stanowiła ekwiwalent ceny trzech bochenków chleba), Przegląd Mody, Teatr i życie wytworne oraz As. Ilustrowany magazyn tygodniowy. Omówiono także takie zagadnienia jak świadomość materiałów i ich pochodzenia, dbałość o odzież, kreatywność w przerabianiu oraz absolutną rewolucję: tworzenie kursów i szkół dla krawcowych.
Prelegentce udało się dopasować do regionalnych zdjęć archiwalnych kroje odzieży charakterystycznej dla tego okresu, prezentowane w popularnych czasopismach. Obecne były przykłady codzienne, sportowe, okazjonalne, wizytowe i ślubne. Zwrócono uwagę na krój płaszczy inspirowany płaszczami wojskowymi, korzystanie z fartuchów. Oczywiście, wszystko wieńczyły dodatki: kołnierze futrzane i ozdobne (dopinane do różnych elementów garderoby), kapelusze, torebki (koniecznie małe), chustki i buty na stabilnym obcasie.
W tak bliskich sobie latach 20. i 30. XX wieku diametralnej przemianie uległo wyobrażenie o idealnej kobiecej sylwetce. Pierwsza z tych dekad to proste sukienki z przedłużonym stanem – idące w parze z krótkimi włosami – charakterystyczne dla chłopczyc-flapperek i znane z projektów Coco Chanel lub fotografii Zeldy Fitzgerald. W kolejnych, kryzysowych już, latach królują kreacje bardziej kobiece z wyraźnym wcięciem w talii i podkreśleniem biustu. Wzorem zaś dla miłośniczek sukien wyjściowych była Jadwiga Beckowa, żona ministra, która nadawała ton salonom. Mimo tych różnic zaryzykowano twierdzenie, że pod względem mody okres dwudziestolecia międzywojennego był zalążkiem tego, co obecnie nazywamy szafą kapsułową. Odzieży posiadano niewiele, ale wysokiej jakości i na każdą okazję.
Magdalena Idem, badaczka mediów na Uniwersytecie Jagiellońskim, reporterka, jest autorką książki „Manekin w peniuarze. Moda w II RP”, prowadzi konto na Instagramie.
